Alles wat je wilt weten over orthomoleculaire therapie

Ook vertellen we je over de mogelijke nadelen van orthomoleculaire therapie.

Inhoud:

• Wat is orthomoleculaire therapie?
• Het principe
• Wetenschappelijk bewijs
• Waarom orthomoleculaire therapie?
• Voor wie geschikt?
• Nadelen

Orthomoleculaire therapie, wat is dat?

Orthomoleculaire therapie is een vorm van natuurgeneeskunde. Het is gericht op het optimaliseren van je gezondheid en het herstellen van ziekteprocessen.

Dat gebeurt in de orthomoleculaire geneeskunde met behulp van gezonde voeding, vaak aangevuld met supplementen en leefstijlaanpassingen.

Met orthomoleculaire voeding worden je lichaamscellen voorzien van optimale concentraties vitamines, mineralen en andere voedingsstoffen. Hierdoor geniet je van een optimale gezondheid en kun je van eventuele klachten afkomen.

Orthomoleculaire geneeskunde kun je dan ook zien als ‘voedingsgeneeskunde’.

Een stukje geschiedenis

De Griekse arts Hippocrates (460-370 voor Christus) wordt gezien als de grondlegger van zowel de reguliere geneeskunde als de natuurgeneeskunde.

Hippocrates deed de bekende uitspraak: ‘Laat uw voeding uw medicijn zijn en uw medicijn uw voeding’.

Dit uitgangspunt is nog altijd het fundament van de orthomoleculaire geneeskunde.

De oorsprong van orthomoleculaire therapie ligt dus in de Griekse Oudheid, maar pas in de jaren ‘50 van de 20e eeuw werd de term ‘orthomoleculair’ voor het eerst gebruikt.

Linus Pauling bedacht de term. Het Griekse woord ‘orthos’ betekent ‘correct’ of ‘juist’. In combinatie met ‘molecuul’ betekent de term ‘correcte molecuul’. Pauling streefde ernaar om met behulp van voedingsstoffen de gezondheid te optimaliseren.

De orthomoleculaire geneeskunde bestaat onderhand ruim 50 jaar en is in die tijd flink gegroeid. Het focust zich op zowel de fysieke als de mentale gezondheid.

Het principe van orthomoleculaire therapie

Orthomoleculaire therapie richt zich voornamelijk op gezondheidsbevordering door een optimale hoeveelheid voedingsstoffen, zoals vitamines en mineralen, binnen te krijgen.

Hierdoor zijn alle voedingsstoffen in de juiste hoeveelheden aanwezig in je lichaam. Dat zorgt voor een optimale gezondheid.

‘Orthomoleculaire geneeskunde’ en ‘voeding’ worden vaak in één adem genoemd, maar orthomoleculaire therapie gaat verder dan dat.

Het kijkt naar alle leefstijl- en omgevingsfactoren die invloed hebben op je gezondheid, waaronder:

• Je activiteitsniveau
• Stress
• Blootstelling aan toxische stoffen
• Je bioritme

Je kunt gezonde voeding en een gezonde leefstijl dus zien als orthomoleculaire medicijnen.

Wetenschappelijk bewijs

Orthomoleculaire geneeskunde wordt door sommigen afgedaan als pseudowetenschap of zelfs als kwakzalverij.

De therapie valt onder de complementaire geneeskunde, aangezien de werking niet wetenschappelijk is bewezen.

Toch zijn er allerlei onderzoeken die het fundament van orthomoleculaire therapie ondersteunen.

Uit talloze wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat er een relatie is tussen voeding en ziekten. Zo kunnen slechte voedingsgewoonten een rol spelen bij het ontstaan van bijvoorbeeld hart- en vaatziekten en diabetes.

Een paar voorbeelden van ziekten die kunnen samenhangen met bepaalde voedingstekorten [3-6]:

• Hart- en vaatziekten
  Een significant tekort aan vitamine D kan leiden tot hart- en vaatziekten
• Osteoporose
  Een langdurig calciumtekort kan leiden tot problemen met de botstructuur en botsterkte
• Prostaataandoening
  Een zinktekort kan leiden tot prostaataandoeningen
• Depressie
  Depressie kan worden veroorzaakt door voedingstekorten, en dan met name door een tekort aan B-vitamines

Gezonde voeding voor een gezond lijf

Voedingsstoffentekorten kunnen dus leiden tot klachten en ziekten. Andersom werkt het ook.

Onderzoek heeft aangetoond dat macro- en micronutriënten kunnen bijdragen aan het optimaliseren van je gezondheid en het voorkomen en genezen van (chronische) ziekten.

Dat geldt zowel voor gezonde voeding als voor het nemen van voedingssupplementen.

Zo bleek uit een onderzoek dat het nemen van een bepaald voedingssupplement resulteerde in een significante verbetering van de neurochemie [7].

Ander onderzoek toont aan dat er supplementen zijn die insulineresistentie bij patiënten met diabetes type 2 zouden kunnen verbeteren [8].

Waarom orthomoleculaire therapie?

Een groot aantal mensen in Nederland is ziek en kampt met overgewicht [9,10].

Veel van deze ziektegevallen kunnen worden voorkomen of genezen. Dat komt doordat veel oorzaken te beïnvloeden zijn met preventieve maatregelen in de vorm van een gezonde leefstijl:

• Niet roken
• Voldoende bewegen
• Gezond eten
• Een gezond gewicht hebben
• Stress minimaliseren

Ziekten en klachten voorkomen levert een betere kwaliteit van leven op en voorkomt onnodige zorg. Helaas is preventie nog niet geïmplementeerd in de reguliere zorg.

Orthomoleculaire therapie is een vorm van preventieve geneeskunde.

Een orthomoleculair therapeut helpt je niet alleen om van je symptomen af te komen, maar kijkt waar de bron van jouw ziekte of klacht ligt, om die vervolgens aan te pakken.

Ook kan een orthomoleculair therapeut met jou kijken waar er mogelijk zwakke punten in je gezondheid zitten, zoals bepaalde voedingsstoffentekorten, om die aan te pakken voordat ze tot daadwerkelijke ziekte leiden.

De blinde vlek in de gezondheidszorg: voeding

Met een westers voedingspatroon krijg je al snel te weinig voedingsstoffen binnen, waardoor veel mensen met een voedingsstoffen tekort rondlopen.

Dat zou een reden kunnen zijn dat miljoenen mensen last hebben van hoofdpijn, pijn in het lichaam, darmproblemen, huidproblemen, een frequente verkoudheid en vele andere klachten en ziekten die kunnen verdwijnen als je voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt.

Helaas is er in de huidige gezondheidszorg vrijwel geen aandacht voor de relatie tussen voeding en gezondheid (of voeding en ziektebehandeling).

Wat hier niet bij helpt is dat de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) die wordt aangehouden voor voedingsstoffen, de minimale hoeveelheid is om deficiëntieziekten te voorkomen. Het is niet de hoeveelheid die nodig is voor een optimale gezondheid. Veel mensen (ook artsen) zijn zich daar niet van bewust.

Een voorbeeld hiervan is omega 3. Voor je omega 3-inname geldt een ADH van 200 mg per dag [11]. Toch zijn er diverse studies waaruit blijkt dat een hogere inname van 700 tot 1400 mg per dag optimaal is [12,13].

Ook zijn er tijdens onderzoeken megadosissen stoffen (zoals vitamine C en vitamine B1, B2 en B3) gebruikt, waarbij de effectiviteit en veiligheid werd geverifieerd [14].

De orthomoleculaire wetenschap is dan ook van mening dat de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden over het algemeen te laag zijn.

Orthomoleculaire voeding

Om een optimale hoeveelheid voedingsstoffen binnen te krijgen ligt bij orthomoleculaire therapie de nadruk op vers en onbewerkt voedsel, zoals:

• Groente
• Fruit
• Vis, gevogelte en schaal- en schelpdieren
• Noten, pitten en zaden

Hierdoor krijg je allerlei gezonde voedingsstoffen binnen, waardoor je het risico op (welvaarts)ziekten zoals diabetes en hart- en vaatziekten verkleint.

De uitgangspunten

Een aantal uitgangspunten van een orthomoleculair voedingspatroon:

• Eet bij voorkeur biologische voeding
• Eet veel antioxidantrijke voeding
• Eet ontzurende voeding
• Gebruik een kooktechniek die het verlies van essentiële voedingsstoffen voorkomt
• Eet geen of zo min mogelijk industrieel bereide en toegevoegde stoffen, zoals conserveringsmiddelen

Hoe een orthomoleculair voedingspatroon er precies uitziet verschilt per persoon, omdat ieder mens en iedere klacht uniek is. Wel is de basis van het voedingspatroon over het algemeen hetzelfde.

In principe is orthomoleculaire voeding geschikt voor iedereen.

Een therapeut kan je helpen met een op maat gemaakt voedingspatroon, waardoor het ook geschikt is voor kinderen, ouderen of zieke mensen.

Zijn voedingssupplementen echt nodig?

Om een hoge concentratie voedingsstoffen te realiseren, maken veel orthomoleculair therapeuten gebruik van voedingssupplementen.

Sommige mensen vragen zich af of het echt nodig is om een gezond voedingspatroon aan te vullen met voedingssupplementen.

Er zijn aanwijzingen dat supplementen een belangrijke rol spelen bij de preventie en behandeling van ziekten en bescherming bieden tegen versnelde veroudering [15].

Zo zijn er bijvoorbeeld voordelen van het nemen van voedingssupplementen aangetoond bij diabetes, hart- en vaatziekten, leeftijdsgebonden verslechtering van de hersenfunctie en andere leeftijdsgerelateerde gezondheidsproblemen [15].

Daarbij krijgen veel mensen nou eenmaal te weinig voedingsstoffen binnen via hun voedingspatroon, waardoor bijvoorbeeld een micronutriënten tekort kan ontstaan. Door het voedingspatroon aan te vullen met supplementen worden die tekorten opgelost.

Wanneer kun je orthomoleculaire therapie gebruiken?

Orthomoleculaire therapie is voor vrijwel iedereen geschikt. Je kunt het inzetten voor vele aandoeningen, zoals schildklierproblemen, darmklachten, hoofdpijn en acne.

Daarnaast kun je het preventief inzetten om je gezondheid te optimaliseren en daarmee klachten en ziekten te voorkomen.

Het gebeurt dan ook steeds vaker dat mensen hun vitamine- of hormoonstatus bij een orthomoleculair therapeut laten testen om te kijken hoe ze hun gezondheid kunnen verbeteren.

Let op: Deze vorm van geneeskunde is niet geschikt voor acute zorg.

Nadelen van orthomoleculaire therapie

Het eerste nadeel van orthomoleculaire therapie is dat het inzet vraagt van de cliënt. Het is makkelijker om een medicijn te nemen dan om je voedingspatroon aan te passen of je leefstijl te veranderen.

Die inzet loont natuurlijk enorm, omdat je de bron van het probleem wegneemt in plaats van de symptomen te maskeren, maar vraagt wel wat wilskracht.

Ten tweede is de therapie niet gratis. Zo maak je mogelijk kosten voor bloed- en urinetesten, en betaal je consultkosten.

Samenvatting

Orthomoleculaire therapie heeft als doel om een goede gezondheid te creëren (en behouden) en ziekten en kwalen te behandelen. Dat wordt gedaan door optimale concentraties voedingsstoffen binnen te krijgen.

Dit geldt voor zowel je fysieke als mentale gezondheid.

Hoewel de werking van orthomoleculaire therapie niet wetenschappelijk onderbouwd is, is de relatie tussen voedingsstoffen en gezondheid wel bewezen. Ook laten onderzoeken het positieve effect van supplementen op bepaalde klachten zien.

Veel mensen lopen rond met (chronische) ziekten, klachten en overgewicht. Een orthomoleculair therapeut kan je helpen bij het verhelpen of voorkomen hiervan.